Cách trồng và chăm sóc cây Việt Quất

Việt quất là loại quả nhỏ, giàu dinh dưỡng, được yêu thích nhờ hương vị thơm ngon và lợi ích sức khỏe như cải thiện trí nhớ, giảm cholesterol, hỗ trợ giảm cân và tăng cường hệ miễn dịch. Tại Việt Nam, bạn có thể tự trồng việt quất tại nhà để có trái tươi ngon mà không cần mua với giá cao. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách trồng và chăm sóc việt quất xanh (Blueberry) và việt quất đỏ (Lingonberry), từ chuẩn bị đến thu hoạch, kèm các mẹo để thành công.

Lưu ý: Bài viết chứa các liên kết đến Shopee, tôi có thể nhận hoa hồng nếu bạn mua hàng qua các liên kết này, vì thế nếu bạn có nhu cầu hãy ủng hộ tôi. Thank you!!

Đôi nét về cây Việt Quất

Việt quất là cây bụi thuộc họ Thạch nam (Ericaceae), được yêu thích nhờ quả giàu dinh dưỡng và hương vị thơm ngon. Dưới đây là thông tin về hai loại phổ biến: việt quất xanh và việt quất đỏ, cùng điều kiện trồng, nơi thích hợp, độ khó và thời gian cho trái.

Các loại Việt Quất

• Việt quất xanh (Blueberry) là cây bụi thân gỗ nhỏ, cao 0,5-4m tùy giống. Quả màu xanh nhạt khi non, chín chuyển xanh đậm hoặc tím xanh, vị ngọt thanh. Loại này ưa khí hậu mát, nhiệt độ lý tưởng 20-36°C.
• Việt quất đỏ (Lingonberry) là cây bụi thấp, cao 30-50cm. Quả nhỏ, màu đỏ đậm đến tím đỏ, vị chua ngọt, thường dùng làm mứt. Loại này chịu lạnh tốt, thích đất chua.

Điều kiện trồng

Việt quất cần đất chua (pH 4,5-5,5), thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng. Bạn có thể trộn đất với rêu than bùn (peat moss), mùn cưa, hoặc vỏ thông mục để tạo môi trường lý tưởng ([Mua rêu than bùn chất lượng tại Shopee]). Cây ưa ánh sáng trực tiếp 6-8 giờ/ngày, nhưng tránh nắng gắt. Tưới nước đều, giữ đất ẩm, dùng nước không chứa clo (nước máy).

Nơi thích hợp trồng

• Việt Quất Xanh: Phù hợp với vùng mát như Đà Lạt, Sa Pa. Ở đồng bằng, trồng trong chậu, đặt nơi có bóng râm nhẹ và che lưới.
• Việt Quất Đỏ: Lý tưởng ở vùng lạnh như Đà Lạt, Tam Đảo. Nếu nơi nóng, trồng chậu, đặt chỗ thoáng mát, tránh nắng trưa.

Việt Quất có dễ trồng không?

• Việt Quất Xanh: Không quá khó, nhưng cần chú ý đất chua và tưới đúng cách. Người mới cần kiên nhẫn do cây phát triển chậm.
• Việt Quất Đỏ: Khó hơn vì nhạy cảm với độ ẩm và đất. Nếu kiểm soát tốt môi trường, trồng vẫn khả thi.

Chuẩn bị trước khi trồng

Thời vụ trồng

• Việt quất xanh: Thời điểm lý tưởng là đầu mùa xuân hoặc đầu mùa hè (tháng 3-7), khi nhiệt độ ấm áp và ánh sáng mặt trời dồi dào.
• Việt quất đỏ: Có thể trồng quanh năm, nhưng tháng cuối xuân đến đầu hè (tháng 4-6) là tốt nhất để cây phát triển mạnh.

Đất trồng

Việt quất yêu cầu đất chua, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt. Hỗn hợp đất lý tưởng gồm:

• 50% rêu than bùn (peat moss) hoặc đất có nhiều than bùn.
• 30% mùn cưa hoặc vỏ thông mục để tăng độ tơi xốp.
• 20% đất sạch trộn thêm phân hữu cơ.

Đo độ pH đất trước khi trồng, nếu cao hơn 5,5, bổ sung lưu huỳnh (sulfur) để giảm pH.

Dụng cụ trồng

Chậu hoặc thùng xốp: Chọn chậu có đường kính 30-40cm (hoặc lớn hơn nếu cây trưởng thành), có lỗ thoát nước để tránh úng. Bạn cũng có thể lựa chọn bầu ươm V6 để trồng cũng rất hiệu quả.

Cây giống hoặc hạt:

• Cây giống: Mua tại các nhà vườn uy tín, chọn cây cao 20-30cm, khỏe mạnh. ([ Mua cây giống chất lượng ngay ]). 
• Hạt giống: Giá khoảng 10.000-50.000 VNĐ/gói (10-30 hạt), nhưng tỷ lệ nảy mầm thấp (50-60%), cần kiên nhẫn ([ Mua ngay 20 hạt giống chỉ 11k tại Shopee ]).

Kỹ thuật trồng Việt Quất

Trồng bằng hạt

Chuẩn bị hạt:

• Ngâm hạt trong nước ấm (40-50°C) khoảng 3-4 giờ (với việt quất đỏ) hoặc 24 giờ (việt quất xanh) để kích thích nảy mầm.
• Với việt quất xanh, có thể ủ hạt trong tủ lạnh (2-4°C) 4-6 tuần trước khi gieo để tăng tỷ lệ nảy mầm.

Gieo hạt:

• Gieo 2-3 hạt vào khay ươm hoặc chậu nhỏ chứa đất đã chuẩn bị.
• Phủ lớp đất mỏng (0,5cm) lên trên, tưới nước giữ ẩm.

Chăm sóc mầm:

• Đặt khay nơi có ánh sáng nhẹ, giữ đất ẩm đều. Hạt nảy mầm sau 7-14 ngày (việt quất đỏ) hoặc 20-30 ngày (việt quất xenh).
• Khi cây cao 5-10cm, chuyển sang chậu lớn hơn.

Trồng Bằng Cây Giống

• Đào hố trong chậu, sâu gấp đôi chiều dài rễ cây.
• Đặt cây vào, lấp đất nhẹ nhàng, nén chặt quanh gốc.
• Tưới nước vừa đủ để đất ẩm, tránh ngập úng.

Cách chăm sóc cây Việt Quất

Tưới nước

• Tưới nước đều đặn, giữ đất ẩm nhưng không quá ướt. Việt quất có rễ nông, dễ bị thối nếu úng nước (Có thể sử dụng kết hợp Ống tưới nhỏ giọt LDPE 16 và que cắm nhỏ giọt để đảm bảo lượng nước tưới cho cây.).
• Dùng nước mưa hoặc nước không chứa clo, vì clo có thể làm tăng pH đất.
• Vào mùa mưa, đảm bảo chậu có hệ thống thoát nước tốt.

Bón phân

• Phân lót: Trộn phân hữu cơ hoai mục vào đất trước khi trồng.
• Phân bón định kỳ:Dùng phân chuyên cho cây ưa axit (NPK 10-10-10 hoặc phân ammonium sulfate) 1-2 tháng/lần trong mùa sinh trưởng (xuân-hè). Với việt quất đỏ, bổ sung phân bón chứa vi khuẩn có lợi (mycorrhizae) để cải thiện đất.
• Tránh bón phân vào mùa đông khi cây ngủ đông.
• Nếu bạn chưa có phân chuyên dụng cho cây hãy Mua ngay Phân ammonium sulfate chỉ 24k tại Shopee .

Ánh sáng

• Đặt cây nơi có ánh nắng trực tiếp ít nhất 6-8 giờ/ngày.
• Nếu nắng quá gắt, dùng lưới che để giảm cường độ (Tham khảo 2 dòng lưới phổ biến, bền nhất hiện nay lưới che nắng Thái Lan và lưới che nắng Đài Loan).

Cắt tỉa

• Khi cây cao 50-70cm (sau 6-7 tháng), cắt bỏ cành già, cành sâu bệnh để tạo độ thông thoáng.
• Với cây 1-2 năm tuổi, cắt bỏ hoa để cây tập trung dinh dưỡng phát triển thân rễ, tăng năng suất sau này.
• Bạn có thể tham khảo bài viết chi tiết về cách cắt tỉa cho việt quất.

Phòng trừ sâu bệnh

• Sâu hại: Sâu ăn lá, rệp, sâu đục thân có thể tấn công. Dùng dung dịch xà phòng loãng hoặc thuốc trừ sâu sinh học để xử lý. Ngoài ra bạn có thể trùm cây bằng lưới mùng nông nghiệp mà không cần sử dụng thuốc ([ Mua ngay lưới mùng may sẵng 4m vuông chỉ 255k tại Shopee ]).
• Bệnh nấm: Thường xuất hiện khi đất quá ẩm. Giữ đất thoáng khí và phun thuốc chống nấm (nếu cần) vào mùa mưa.

Bảo vệ mùa đông

• Việt quất đỏ chịu lạnh tốt hơn việt quất xanh.
• Nếu trồng trong chậu, vào mùa đông, di chuyển chậu vào nơi kín gió hoặc phủ rơm quanh gốc, tấm vải phủ gốc hoặc tấm bạt phủ gốc để giữ ấm rễ.

Thu Hoạch

Thời gian ra quả:

• Việt quất xanh: Sau 2-3 năm trồng (nếu từ cây giống) hoặc 3-4 năm (nếu từ hạt). Quả chín vào mùa hè (tháng 6-8).
• Việt quất đỏ: Nhanh hơn, có thể ra quả sau 1-2 năm, chín vào cuối hè hoặc đầu thu.

Dấu hiệu chín:

• Việt quất xanh: Quả chuyển từ xanh sang tím đen, to, mọng nước.
• Việt quất đỏ: Quả đỏ đậm, gần tím, căng mọng.

Cách thu hoạch: Hái nhẹ nhàng vào ngày nắng ráo, bảo quản nơi thoáng mát để giữ độ tươi.

Lưu ý quan trọng

• Việt quất đỏ khó nảy mầm và đậu quả hơn việt quất xanh, cần kiên nhẫn và duy trì độ ẩm đất ổn định.
• Để tăng khả năng đậu quả, trồng 2-3 cây gần nhau giúp thụ phấn chéo (nhờ ong hoặc gió).
• Tránh dùng đất có vôi hoặc phân gà tươi, vì chúng làm tăng pH đất, gây hại cho cây.

Trồng và chăm sóc cây việt quất xanh hay đỏ không quá khó nếu bạn chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ đúng kỹ thuật. Dù mất vài năm để cây cho quả, thành quả sẽ là những trái việt quất tươi ngon, bổ dưỡng do chính tay bạn trồng. Hãy bắt đầu ngay hôm nay để biến khu vườn nhà mình thành một "vườn siêu quả" nhé!