Mẹo chống ngập úng cho cây trồng trong chậu và thùng xốp

Việc trồng cây trong chậu hoặc thùng xốp rất phổ biến ở các gia đình đô thị. Tuy nhiên, vào mùa mưa hoặc khi tưới nước quá nhiều, cây rất dễ bị ngập úng, gây thối rễ, vàng lá và chết cây. Để khắc phục tình trạng này, người trồng cần nắm rõ những nguyên nhân gây úng và áp dụng các biện pháp phòng tránh hiệu quả.

Nguyên nhân khiến cây trồng bị ngập úng

• Chậu hoặc thùng xốp không có lỗ thoát nước, khiến nước ứ đọng lại dưới đáy.
• Đất trồng nén chặt, giữ nước quá lâu, thiếu không khí cho rễ.
• Đặt chậu trực tiếp trên nền bê tông hoặc sàn phẳng, nước mưa không thoát được.
• Trời mưa liên tục, cây không kịp khô đất giữa các đợt mưa.
• Đặt chậu trong khay hứng nước mà không đổ bỏ nước thừa.

Tác hại của ngập úng đối với cây trồng

• Rễ cây bị thiếu oxy, ngừng hô hấp và dễ thối rữa.
• Lá cây vàng úa, héo rũ, sinh trưởng chậm.
• Cây dễ bị nấm bệnh tấn công, đặc biệt là nấm Phytophthora, Fusarium…
• Nếu kéo dài, cây có thể chết hàng loạt dù vẫn được tưới và bón phân đầy đủ.

Mẹo chống ngập úng hiệu quả

Chọn chậu hoặc thùng có lỗ thoát nước

• Khi mua chậu hoặc thùng xốp, hãy chọn loại có lỗ thoát ở đáy (Tham khảo chậu Monrovia với thiết kế đáy chậu thoát nước hiệu quả => Mua giá tốt tại Shopee và Lazada).
• Nếu sử dụng thùng xốp không có sẵn lỗ, cần khoan thêm từ 4–6 lỗ nhỏ ở đáy để nước thoát nhanh.
• Có thể đặt thêm một lớp lưới nhựa hoặc mảnh gạch trên lỗ để tránh đất trôi ra ngoài.

Nâng chậu lên cao để dễ thoát nước

• Kê chậu bằng gạch, đá hoặc chân nhựa, giúp đáy chậu không tiếp xúc trực tiếp với mặt sàn.
• Điều này giúp nước thoát nhanh hơn và tránh bị đọng dưới đáy chậu.
• Với thùng xốp lớn, nên đặt trên giá sắt hoặc kệ gỗ để không bị ngấm nước mưa từ nền.

Sử dụng giá thể tơi xốp, thoát nước tốt

• Đất trồng nên trộn theo tỷ lệ: 3 phần đất thịt + 1 phần tro trấu + 1 phần phân hữu cơ hoai + 1 phần perlite (hoặc xơ dừa đã xử lý).
• Hỗn hợp này giúp đất thông thoáng, nhẹ, thoát nước nhanh mà vẫn giữ đủ độ ẩm cho cây.
• Hạn chế dùng đất thịt nặng hoặc đất vườn chưa cải tạo, vì dễ nén chặt và giữ nước lâu.

Không để nước đọng trong khay hoặc chậu phụ

• Nếu chậu có khay hứng nước, cần đổ bỏ nước dư sau khi tưới hoặc mưa lớn.
• Không đặt chậu trong các khay, chậu khác mà không có lỗ thoát, vì nước dễ ứ đọng lâu ngày.
• Có thể khoan thêm vài lỗ nhỏ ở khay nếu muốn giữ lại một ít nước cho ẩm nhưng vẫn thoát được phần dư.

Che chắn khi trời mưa lớn

• Khi có dự báo mưa nhiều, nên di chuyển chậu cây vào nơi có mái che hoặc che phủ tạm thời bằng màng PE nhà kính.
• Nếu không thể di chuyển, hãy nghiêng nhẹ thùng hoặc chậu để nước mưa dễ thoát ra.
• Nên bố trí khu vực trồng cây trên sân thượng hoặc ban công có độ dốc nhẹ để thoát nước tự nhiên.

 

Cách xử lý khi cây đã bị ngập úng

• Dừng tưới nước ngay và đặt chậu vào nơi thoáng, tránh ánh nắng gắt.
• Lấy cây ra khỏi chậu, rửa nhẹ đất quanh rễ, kiểm tra tình trạng rễ: Rễ thối có màu nâu đen, mềm, có mùi hôi → cần cắt bỏ phần hư (Rễ cây khỏe có màu trắng ngà hoặc vàng sáng).
• Sau đó, thay đất trồng mới, tơi xốp và thoát nước tốt hơn.
• Giảm tưới trong 5–7 ngày đầu để cây phục hồi, sau đó mới tưới lại bình thường.

Mẹo riêng cho thùng xốp

• Khoan nhiều lỗ nhỏ ở đáy thùng, đường kính khoảng 0,5–1 cm, để thoát nước nhanh.
• Trước khi cho đất vào, lót một lớp lưới nhựa hoặc viên gạch vụn để tạo khe hở.
• Không nên dùng thùng quá sâu, vì phần đáy dễ ứ nước.
• Nếu đặt thùng trên nền xi măng, nên kê cao bằng gạch hoặc thanh gỗ để nước không bị đọng.

Lưu ý khi tưới nước

• Tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh tưới buổi tối.
• Khi đất còn ẩm, không nên tưới thêm — chỉ tưới khi bề mặt đất khô 2–3 cm.
• Sử dụng bình tưới có vòi nhỏ hoặc phun sương để nước phân bố đều, tránh tưới mạnh gây đọng nước ở rễ.

 Phòng ngừa ngập úng là bước quan trọng để cây trồng trong chậu và thùng xốp phát triển khỏe mạnh quanh năm. Chỉ cần chú ý thoát nước tốt, dùng giá thể tơi xốp và che chắn hợp lý trong mùa mưa, bạn đã có thể giúp cây tránh tình trạng thối rễ, vàng lá và giữ được vườn xanh tươi quanh năm.